We leven in een tijd van smartphones, speeddate-therapie, AI, en glutenvrije alles. Maar soms, heel soms, hoor je ineens een oude spreuk uit de mond van een bejaarde buurvrouw glippen en denk je: Verdorie, dat is gewoon spot-on.
Wat blijkt? Onze voorouders die met hun houten klompen, jeneveradem en twaalf kinderen hadden het vaak akelig goed door. Ze zeiden dingen als “Hoogmoed komt voor de val” terwijl ze op een krakende stoel zaten te breien en ondertussen levenslessen spot-on samenvatten in vijf woorden.
In deze blog neem ik je mee langs een aantal ouderwetse Hollandse spreuken die verrassend veel zeggen over het leven anno nu. Spoiler: TikTok heeft het wiel echt niet opnieuw uitgevonden.
- “Wie voor een dubbeltje geboren is, wordt nooit een kwartje”
Oftewel: je moet je plek kennen.
Maar vandaag zeggen we natuurlijk: “Iedereen kan alles worden als je maar hard genoeg werkt” en dat is lekker optimistisch, maar deze spreuk herinnert ons eraan dat kansen soms ongelijk verdeeld zijn.
Relevant in 2025? Zeker. Denk aan sociale mobiliteit, onderwijsongelijkheid, en die ene influencer die in een Porsche rijdt “omdat ze manifestaties doet” terwijl haar vader toevallig vastgoedmiljonair is. Toch een beetje lullig voor de dubbeltjes onder ons.
- “Zoals de waard is, vertrouwt hij zijn gasten”
Deze gebruik ikzelf heel regelmatig en kom iedere keer weer tot de conclusie dat alle clichés waar zijn.
Ooit had ik een leidinggevende die tijdens een vergadering zei dat ze het liever niet had dat er via het interne chatsysteem over collega’s werd gepraat. Na afloop vroeg ik aan een paar collega's: “Kenden jullie dat punt al? Want ik doe dat namelijk nooit.” Bleek: zij ook niet. Tja… de waard deed het in deze zelf.
Kortom: projectie is een bitch, en de waard heeft issues.
- “Oost west, thuis best”
In een wereld waar je constant wordt doodgegooid met #wanderlust, digital nomads en influencers die cappuccino’s drinken in Bali, is dit een baken van nuchterheid.
Soms wil je gewoon in je pyjama op de bank zitten, naar een crimineel slechte Netflix-serie kijken, met chips op je trui en niemand die er iets van vindt.
Is dat sexy? Nee.
Is het heerlijk? JA.
Dank je, oma!
- “Beter één vogel in de hand dan tien in de lucht”
Oftewel: wees blij met wat je hebt in plaats van altijd maar meer willen.
Relevanter dan ooit in de wereld van online dating, waar we allemaal swipen naar beter en ondertussen vergeten dat die ene lieve persoon met een rare neus misschien wél perfect voor ons was.
Nee hoor, wij willen de perfecte kaaklijn én een boot én iemand die kan koken én ook vegan is maar niet fanatiek. Succes.
- “Als de vos de passie preekt, boer pas op je kippen”
Voor de niet-boeren onder ons: dit betekent dat wie mooie praatjes heeft, vaak iets in zijn schild voert.
In moderne termen: die LinkedIn-goeroe die workshops over “authenticiteit” verkoopt voor 1499 euro per persoon wees op je hoede.
Of die collega die altijd zegt “ik ben gewoon heel transparant”, maar ondertussen in de groepsapp de halve afdeling onder de bus gooit.
Een vos blijft een vos. Ook met een Instagramfilter.
- “Schoenmaker, blijf bij je leest”
Dit is de beschaafde, oer-Hollandse manier om te zeggen: “Doe ff normaal, blijf in je lane”.
Vandaag relevant bij celebrities die ineens voedingsadviezen geven, politici die influencers willen zijn, en YouTubers die zich uitspreken over geopolitiek.
We hoeven niet allemaal overal iets van te vinden. Serieus. Jij hoeft niet over quantumfysica te tweeten omdat je ooit een TED Talk hebt gezien.
- “Al is de leugen nog zo snel, de waarheid achterhaalt haar wel”
Behalve dan op Facebook.
En op X.
En in de comments van NOS Stories.
Maar oké, idealistisch gezien is deze spreuk nog steeds relevant. Fake news, deepfakes, gefotoshopte billen allemaal leuk en aardig, maar uiteindelijk komt de waarheid wel bovendrijven.
Tenminste, dat hopen we. Tot die tijd: factcheck je moeder.
- “Zachte heelmeesters maken stinkende wonden”
Deze is voor alle people pleasers onder ons.
Voor iedereen die liever “ja hoor, prima” zegt terwijl je van binnen een mini-woedeaanval krijgt.
Grenzen aangeven is geen agressie. Het is zelfzorg. Dus volgende keer als je je eigen gevoel weer wegcijfert om de harmonie te bewaren: weet dat je een stinkende wond creëert. Lekker beeld, hè? Lees anders ook even mijn blog; Nee zeggen tegen een ander, is ja tegen jezelf.
- “Teveel is nooit goed, behalve genegenheid”
Dit is gewoon een ontroerend mooie. In een wereld van overconsumptie, overprikkeling, overwerk en overanalyse, zegt deze spreuk:
Geef liefde. Veel. Want dat is het enige waarvan meer écht beter is.
En dat… is best diep. Zie je wel, oma rules.
- “Wie het kleine niet eert, is het grote niet weerd”
Tegenwoordig zijn we geobsedeerd door groots, meeslepend, impactvol, mind-blowing. Maar misschien zit geluk gewoon in de eerste slok koffie, een onverwacht compliment of een kat die op je schoot komt liggen zonder reden.
Soms is het leven gewoon even een koekje. En dat moet je eren. Punt.
Sommige spreuken klinken als iets wat een krakkemikkige tante uit Bunschoten roept terwijl ze soep roert, maar vergis je niet: deze zegwijzen zijn compacte pakketjes levenswijsheid. En nee, we hoeven niet ineens allemaal in klederdracht op klompen te gaan lopen (tenzij je dat wil, dan judge ik je niet oké, misschien een beetje). Maar wat meer Hollandse nuchterheid, oprechte eenvoud en droge humor in deze chaotische wereld? Daar zeg ik geen nee tegen.
Om toch een beetje mee te gaan met de moderne tijd heb ik zelfverzonnen gezegden die zo van je oma hadden kunnen komen. Je weet wel, die oma met een grote theepot, scherpe tong en een zesde zintuig voor onzin. Ze klinken vertrouwd, ze voelen wijs, en ze zijn tegelijk… eh… volledig verzonnen. Maar je voelt ze wél. Vandaag presenteer ik: moderne gezegden, speciaal voor de 21e eeuw, vol apps, burnoutcoaches, ghosting en mensen die met hun Airfryer getrouwd lijken. Oude ziel, nieuwe wereld. Let’s go.
- “Wie zijn wifi deelt, deelt zijn ziel.”
Vertaald: geef niet zomaar je wifi-wachtwoord. Dat is het moderne equivalent van je huissleutel afgeven aan een vage kennis.
Ook toepasbaar op: collega’s die op kantoor ineens met je Netflix-account meekijken.
- “Wie ghost, wordt achtervolgd door zijn eigen leegte.”
Klinkt spiritueel, is gewoon waar.
Als je mensen zomaar uit hun WhatsApp-existence laat verdwijnen zonder uitleg: karma heeft blauwe vinkjes, schat.
- “Als je het niet op een story durft te zetten, zeg het dan ook niet op een verjaardag.”
Over moed, eerlijkheid en het feit dat sommige mensen ineens hele andere meningen krijgen als er geen iPhone op tafel ligt.
Of: wees gewoon geen parttime held.
- “Een smoothie met spirulina maakt je nog geen goed mens.”
Weet je wat écht gezond is? Aardig zijn. Je excuses aanbieden. Iemand laten uitpraten zonder met je wenkbrauwen te fronsen alsof je net citroen in je oog kreeg.
Spoiler: je kunt best een klootzak zijn met een detoxkuur.
- “Wie altijd op vakantie is, loopt ook weg van zichzelf.”
Niet iedereen met een open ticket is spiritueel verlicht. Sommige mensen willen gewoon niet nadenken over hun leven, dus boeken ze nog de ene na de andere reis.
Genoeg avocado’s gegeten, cultuur gesnoven en zand tussen de tenen gehad. Tijd voor therapie, misschien?
- “Wie lacht met een cappuccino, huilt vaak in de wc.”
Dit is de gezegde-versie van: “Iedereen heeft z’n shit.” Dus oordeel niet te snel over dat perfect gestylede Instagramleven.
Mensen kunnen lachen met latte art en alsnog stiekem googelen: “hoe weet ik of ik in een existentiële crisis zit”.
- “Wie zijn notificaties laat bepalen, vergeet te leven in trilstand.”
Klinkt diep. Is het ook. Leg die telefoon eens weg, schat. Je hoofd is geen inbox.
Als je de hele dag leeft op piepjes, wie bepaalt dan de toon?
- “Liever één echte vriend in de regen dan honderd volgers in de zon.”
Ja, deze is klef. Maar óók goud. Want likes zijn lekker, maar iemand die je komt ophalen als je fietsband plat is in de stromende regen? Da’s pas liefde.
Zet die maar in je bio.
- “Wie teveel spiegelt, ziet zichzelf niet meer.”
Voor alle zelfhulpmensen die zo druk zijn met reflecteren, analyseren, helen en loslaten dat ze vergeten te ademen.
Soms is het antwoord niet: “Wat zegt dit over mij?”
Soms is het gewoon: “Ik had trek en zei iets doms.”
- “Wie altijd ‘even normaal’ doet, weet vaak niet meer wie hij is.”
Altijd aanpassen, altijd sociaal wenselijk, altijd ‘niet zeuren’. Je raakt er op een dag jezelf van kwijt.
Dus ja: wees raar. Wees luid. Zeg iets geks op een maandag.
Je innerlijke oma zegt: “Je hoeft niet altijd het theekopje te zijn. Soms mag je ook gewoon de klotsende theepot zijn.”
En een bonus uitspraak, omdat het kan!
- “Een uitgestelde huilbui komt altijd op een moment dat je witte sneakers draagt.”
Want huilen in het openbaar gebeurt altijd onverwacht. En meestal op plekken waar tissues onvindbaar zijn.
Laat het stromen, ook als het mascara op je mooie bloesje drupt.
Slotgedachte: Tussen ironie en wijsheid zit vaak maar één woord. Deze zelfverzonnen spreuken zijn misschien verzonnen met een knipoog, maar als je goed kijkt, zit er vaak iets in. Iets kleins. Iets waars. De wereld is druk, luid, en soms knettergek. Maar met een vleugje zelfspot, een beetje humor en een spreekwoord op je tong kom je een heel eind.
Reactie plaatsen
Reacties